Χοροστατούντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐα
Απευθείας Μετάδοση από το Μετόχιο της Ιεράς Μονής Κύκκου, Άγιος Προκόπιος
(κάθε Κυριακή)
Ἦχος πλ. δ
20 Ιανουαρίου 2013
20 Ιανουαρίου 2013
Πολλά βιβλία έρχονται καθημερινά στο φως μιας εκτυφλωτικής, μάλιστα, δημοσιότητας, αλλά και παρέρχονται δίκην ηχηρών πυροτεχνημάτων ή κατ’ εύνοιαν λευκών αστέρων, για να σβήσουν μοιραία στη λήθη της θνησιγενούς τους αφάνειας. Λίγα, ωστόσο, έως ελάχιστα είναι τα μακρόπνοα εκείνα συγγραφικά πονήματα, που τύχη αγαθή περιέρχονται στα χέρια των ειδικών μελετητών και των επαρκών αναγνωστών ως έργα αναφοράς και καλλιεπή ευάρεστα αναγνώσματα, αλλά, κυρίως, ως εναύσματα ιστορικής μνήμης και εθνικής αφύπνισης.
Διακριτή θέση κατέχει, αδιαμφισβήτητα, το έργο του γνωστού δοκιμιογράφου Ιωάννη Ν. Παπανεάρχου υπό τον εύφθογγο τίτλο Γλυκυθυμία Ελληνοπρεπής, που κυκλοφόρησε πρόσφατα με επάξια αθλοθεσία της Ιεράς Μητροπόλεως Κυρηνείας.
Στον προοιμιακό χαιρετισμό του σεπτού Ιεράρχη οι πηγαίες σκέψεις και τα ηδύπνοα αισθήματα από την εντρύφησή του στις 400 σελίδες τού καθ’ όλα άρτιου τούτου συγγραφικού αθλήματος αποπνέουν και τη δική μας στοχαστική διάθεση γλυκυθυμίας, που μεταπλάθεται αισθαντικά σε ελληνοπρεπή γλυκασμό παραμυθίας για τις ανεπούλωτες πληγές της διαχρονικής ιστορικής μας μοίρας. Μια τέτοια γλυκυθυμία ελληνογενούς αναζωογόνησης και ελληνότροπης αναβάπτισης διαπνέει το «ιστορικό οδοιπορικό» ή άλλως «το μυθιστόρημα» αυτό, όπως εύστοχα χαρακτηρίζεται από τον ίδιο τον συγγραφέα, που στον πρόλογο της αδιάσπαστης επικολυρικής του αφήγησης παραπέμπει στην πηγή του δανεισμού του: στον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο, ο οποίος δανείζεται, επίσης, την γλυκυθυμία από τον Πλούταρχο, συνταυτίζοντάς την με τη «γλυκεία χώρα» του χρονογράφου μας Λεόντιου Μαχαιρά στο πολυδιαβασμένο ταξιδιωτικό του.
Συγκεκριμένα, στην ιστοριογραφία της δικής του δοκιμιακής περιδιάβασης ο Παπανεάρχου μάς προκαλεί να τη διατρέξουμε απνευστί, χωρίς τους ενδιάμεσους σταθμούς της κατάτμησης σε αδρομερείς δομικές ενότητες, θεματικά κεφάλαια και επί μέρους υποκεφάλαια αναλυτικής και συνθετικής τεκμηρίωσης της ύλης, καταδεικνύοντας και μορφικά την αδιάλειπτη συνέχεια της ελληνικής ταυτότητας και της άφθαρτης ελληνοπρέπειας του τόπου μας, καθώς και τους αρραγείς αδιάπτωτους δεσμούς του κυπριακού και μητροπολιτικού Ελληνισμού. Έτσι, για την ταυτοποίηση και την ανά τους αιώνες αψευδή σφραγίδα του ακραιφνούς και αναλλοίωτου φυλετικού μας κυττάρου, που, ομολογουμένως, αμφισβήτησαν κατά καιρούς κάποιοι με επίσημες δηλώσεις τους, επικαλείται πάμπολλα παραδείγματα όχι μόνο ευρημάτων της αρχαιολογικής σκαπάνης, αλλά και κειμενικών αδιάσειστων τεκμηρίων της αρχαιοελληνικής, νεοελληνικής και ξενόγλωσσης σκαπάνης διαπρεπών συγγραφέων.
Η πολυσέλιδη βιβλιογραφία, που επιτάσσεται του βιβλίου, συνοψίζει την ονομαστική πατρότητα των αναρίθμητων εμφαντικών παραθεμάτων, που όχι, απλώς, το διανθίζουν με ποικιλότροπες πολυειδείς αναγωγές, αλλά και αδιάτρητα ενισχύουν τη σκευή της επαγωγικής του επιχειρηματολογίας και της τελεολογικής του καταξίωσης. Τα αυτοτελή αποσπάσματα, που αρύεται ο συγγραφέας, κατά μείζονα λόγο, από τον οικείο του χώρο της Ιστορίας και Αρχαιολογίας, της Γλωσσολογίας και της Αρχαίας Γραμματείας, αλλά και ισοβαρώς από το ανεξάντλητο θησαυροφυλάκιο της νεότερης λογοτεχνικής μας δημιουργίας, συσσωματώνουν τις πολύχρωμες στέρεες ψηφίδες για τη δόμηση ενός πανοραμικού μωσαϊκού, όπου ο ελληνικός κόσμος της Κύπρου με τα έργα και τις ημέρες του συναντάται με τις αρχέγονες μορφές και τα θαυμαστά επιτεύγματα του ευρύτερου Ελληνισμού.
Την ακατάπαυστη διαλεκτική της ψυχικής όσμωσης και της αείρροης πολιτισμικής διαπίδυσης κατόρθωσε ο συγγραφέας του εκτεταμένου αυτού δοκιμιακού δια-λόγου και κατά τούτο πρωτότυπου στην εμπνευσμένη σύλληψη της υφολογικής του δομής να αναδείξει μέσα από τα κομβικά σημεία τής καίριας συνύφανσής του: από τα μυθολογικά και προϊστορικά χρόνια στην Ομηρική Κύπρο των Αχαιών και από τον κλασικό αιώνα της Σαλαμίνιας εποποιίας στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο μέχρι τον εκχριστιανισμό και τη βυζαντινή εποχή, τις Αραβικές επιδρομές και την Τουρκοκρατία ώς την Αγγλοκρατία και τη νεότερη Κυπριακή Εποποιία του 1955 – 59 σφυρηλατείται ο ακατάλυτος συνεκτικός ιστός τούτου του αθάνατου Ελληνο-Κυπριακού καμβά.
Εφόσον είναι αδύνατο στα πλαίσια μιας σημειολογικής αναφοράς να ανασύρουμε προσφυή παραδείγματα από όλες τις περιόδους του κοινού πολιτισμικού βίου Ελλάδας και Κύπρου, θα αρκεστούμε μόνο σε τρία ενδεικτικά των αέναων αυτών σχέσεων, χωρίς βέβαια τις αντίστοιχες διακειμενικές προσεγγίσεις και διαθεματικές προεκτάσεις, με τις οποίες η πολυεπίπεδη γνωστική αναζήτηση του συγγραφέα τα εμπλουτίζει σφαιρικά: Καθώς η άφιξη των Αχαιών στην Κύπρο οφείλεται στην εμπορία του χαλκού, η Ομηρική Οδύσσεια μεταστοιχειώνει ποιητικά το ιστορικό γεγονός με το ταξίδι ες Τεμέσην (Ταμασσό) της μεταμορφωμένης Αθηνάς σε Μέντη, για ανταλλαγή σιδήρου με χαλκό.
Για αποσόβηση του περσικού κινδύνου ο Αθηναίος στρατηγός Κίμωνας εκστρατεύει στην Κύπρο και πεθαίνει «πολιορκών Κίτιον …νοσήσας», σύμφωνα με τον Πλούταρχο και του οποίου την αρετή εγκωμιάζει ο Σωκράτης στον Πλατωνικό Μενέξενο. «Το ήθος της ελληνοπρέπειας», κατά τον συγγραφέα, όπως καταγράφεται συγκεφαλαιωτικά στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, μνημειώνεται στις ηρωικές πράξεις των αγωνιστών του έπους της ΕΟΚΑ με αποκορύφωμα τη θυσία του Κυριάκου Μάτση και του Γρηγόρη Αυξεντίου.
Ωστόσο, ανακαλώντας τα ποιήματα για την Κύπρο του Γιώργου Σεφέρη, που μέσα απ’ αυτά προέβλεψε τον επαναστατικό της ξεσηκωμό κατά του αγγλικού αποικιακού ζυγού, ο Ιωάννης Παπανεάρχου υπογραμμίζει τα ακόλουθα σημαντικά, που αξίζει να παραθέσουμε αυτούσια, αντί άλλου επιλόγου στη σύντομη παρουσίασή μας της Γλυκυθυμίας Ελληνοπρεπούς του: «Και τούτη η πορεία γίνεται έντονα δύσβατη σαν καθρεφτίζει στο κάτοπτρό της το προνόμιο της ελληνοπρέπειας […] για τη μοίρα του Ελληνισμού, όταν αυτός διαμορφώνει το ιστορικό του πρόσωπο είτε ως μητροπολιτικός είτε ως απόδημος, και επί του προκειμένου, ως Κυπριακός Ελληνισμός».
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ματθαίου 4, 12-17
Η Εκδήλωση άρχισε με αγιασμό από τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας κ.κ. Νικηφόρο, ο οποίος σε Χαιρετισμό του ευχήθηκε υγεία και ευτυχία για τη νέα χρονιά, ενώ στον κυπριακό λαό ευχήθηκε το 2013 να είναι έτος δικαιοσύνης και να φέρει μια δίκαιη λύση, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, σε μια ενωμένη και ανεξάρτητη Κύπρο.
Ευχήθηκε επίσης το 2013 να τερματιστεί η δεινή οικονομική κατάσταση και να έρθει η ανάκαμψη, να επικρατήσει η ηθική και η αγάπη και η πίστη μας στον Χριστό. Τέλος, ευχήθηκε πιο πολλές επιτυχίες και πρόοδο στον ΚΟΑ και στον αθλητισμό μας, ενώ ανακοίνωσε την προσφορά μιας εικόνας της Παναγίας Ελεούσας του Κύκκου ως δώρο για όποιον έβρισκε το φλουρί της βασιλόπιτας.
Στην τελετή παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Αντιπρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. του ΚΟΑ, ο πρώην Πρόεδρος του Οργανισμού, Δήμος Γεωργιάδης, ο Γενικός Γραμματέας της ΚΟΕ, Χαράλαμπος Λόττας, μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΚΟΕ, πρόεδροι και εκπρόσωποι ομομοσπονδιών και αθλητικών Φορέων. Παρευρέθηκε, επίσης, ο Πρεσβευτής του Fair Play για το 2013 Ανδρέας Μουσκάλλης, καθώς και ο Έλληνας Ολυμπιονίκης Νίκος Κακλαμανάκης και ο πρώην πρόεδρος του ΠΣΑΤ Γιάννης Θεoδωρακόπουλος.
Οι δύο Μητροπολίτες και η συνοδεία τους, εισήλθαν, ακολούθως, εντός των Κεντρικών Φυλακών, όπου η φιλαρμονική ορχήστρα της Μητροπόλεως Ταμασού έπαιξε και τραγούδησε επίκαιρα τραγούδια και μελωδίες ψυχαγωγώντας τους κρατουμένους των δυτικών πτερύγων και τους πρόσφεραν δώρα. «Ευχόμαστε αυτές τις ημέρες να τις περάσετε όσο πιο πολύ ενισχυμένοι πνευματικά μπορείτε. Με θετική σκέψη, με δύναμη, με υπομονή, με ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο» τόνισε ο Μητροπολίτης Ταμασού Ησαΐας, στον σύντομο χαιρετισμό του προς τους κρατούμενους.
«Εμείς σας σκεφτόμαστε και πραγματικά προσευχόμαστε όλοι σας σύντομα να επιστρέψετε στα σπίτια σας και να ξεκινήσετε με περισσότερο δυναμισμό και ελπίδα την νέα σας ζωή. Καλή δύναμη και εύχομαι ότι καλύτερο για το μέλλον και ότι ευγενικό ο καθένας επιθυμεί να του δώσει ο Θεός στην καρδία του», πρόσθεσε
Εν συνεχεία πορεύθηκαν προς τις ανατολικές πτέρυγες και τις πτέρυγες των βαρυποινιτών, όπου παρουσίασαν στους εκεί κρατουμένους ένα μικρό ψυχαγωγικό πρόγραμμα. Μιλώντας στους εκεί φυλακισμένους, ο Κύκκου Νικηφόρος, ευχήθηκε το νέο έτος «να είναι ένας σταθμός και μια αφετηρία, να είναι ένα καινούργιο ξεκίνημα και μια ανανεωμένη πορεία. Όμως πρέπει να ξέρουμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική ανακαίνιση, ανανέωση, αλλαγή τρόπου ζωής χωρίς τον Μεγάλο Ανακαινιστή που είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, του οποίου την Θεία Γέννηση γιορτάσαμε πριν λίγες μέρες και του οποίου την κατά σάρκα περιτομή θα γιορτάσουμε μαζί με την ιερή μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου την πρώτη του νέου έτους».
«Πρέπει η εδώ παραμονή σας, σύντομη ή μακρά ανάλογα, να σας ωθήσει σε μια αυτογνωσία, αυτοκριτική, αυτομεμψία με τελικό αποτέλεσμα να οδηγηθείτε σε μια μετάνοια, όπως και όλοι μας πρέπει να μετανοούμε και να εξομολογούμαστε τακτικά και αφού καθαρίσουμε τις ψυχές μας μέσα σ’ αυτά τα δύο μυστήρια, την μετάνοια και την εξομολόγηση, να πορευτούμε και προς την Θεία Κοινωνία. Να κοινωνήσουμε των Αχράντων Μυστηρίων. Να κοινωνήσουμε το σώμα και το αίμα του Κυρίου. Να γίνουμε και εμείς Υιοί Θεού κατά χάριν, διότι πραγματικά μόνο αν εξομολογήστε και κοινωνείτε συχνά και είστε σε κοινωνία με τον Χριστό θα αντλήσετε δύναμη για να ξεπεράσετε τις δυσκολίες αυτές που περνάτε, διότι ο καθένας σας περνά και την δική του προσωπική δοκιμασία», ανέφερε